Nốt Ruồi: Nguyên Nhân, Cách Phân Loại Và Khi Nào Xóa

Bác sĩ Hiền chia sẻ nguyên nhân, phân loại và cách nhận biết nốt ruồi lành – ác tính, giúp cô bác hiểu rõ hơn để chăm sóc da an toàn.
 

Nốt Ruồi Trên Mặt Là Gì? Nguyên Nhân, Phân Loại Và Cách Xử Lý An Toàn

Tìm hiểu nguyên nhân, cơ chế hình thành và cách xử lý nốt ruồi trên mặt. Bác sĩ Hiền chia sẻ cách nhận biết, tẩy nốt ruồi an toàn tại bv da lieu trung uong.

Nốt ruồi là gì?

Nốt ruồi (hay còn gọi là mụn ruồi) là những nốt nhỏ sậm màu (hầu hết có màu nâu hoặc đen), có hình tròn hoặc bầu dục, xuất hiện đơn lẻ hoặc theo từng nhóm nhiều nốt liền kề nhau ở trên da.

Có thể bắt gặp nốt ruồi ở bất cứ đâu trên cơ thể như lòng bàn tay, lòng bàn chân, da đầu, móng tay, mắt hoặc ở cả bộ phận sinh dục. Thời gian tồn tại của nốt ruồi có thể kéo dài tới 50 năm.

Phần lớn nốt ruồi có khi chúng ta còn nhỏ và thường hình thành trong khoảng 25 – 30 năm đầu đời. Trung bình mỗi người trưởng thành có từ 10 – 40 nốt ruồi. Nốt ruồi thường có sự thay đổi chậm về hình dáng và số lượng, có thể đổi màu nhẹ hoặc nhô cao lên hoặc có khi mọc thêm lông. Nốt ruồi cũng có thể mờ dần và biến mất sau đó.

Nốt ruồi có thể xuất hiện đơn lẻ hoặc theo từng cụm nhiều nốt liền kề nhau

Cơ chế hình thành của nốt ruồi

Trong 3 lớp cấu trúc da (biểu bì, trung bì và hạ bì), nốt ruồi thường hình thành ở phần dưới của lớp biểu bì. Vậy nốt ruồi được hình thành như thế nào? Nốt ruồi là kết quả khi các tế bào sản xuất sắc tố – gọi là tế bào hắc tố ( tạo ra melanin hình thành nên màu da, màu tóc)  – phát triển và phân bố không đồng đều trên da.

Nguyên Nhân Gây Ra Nốt Ruồi

Nguyên nhân chính dẫn đến nốt ruồi là sự tập trung quá mức của tế bào sắc tố tại một điểm thay vì phân bố đều. Tuy nhiên, một số yếu tố làm tăng khả năng xuất hiện nốt ruồi trên mặt hoặc các vùng khác như:

• Di truyền: Nếu trong gia đình có người có nhiều nốt ruồi, khả năng bạn xuất hiện nốt ruồi cũng cao hơn.
• Tác động tia UV: Ánh nắng mặt trời khiến melanin tăng sinh, làm nốt ruồi đậm màu hơn hoặc xuất hiện thêm nốt ruồi mới.
• Thay đổi nội tiết: Tuổi dậy thì, phụ nữ mang thai hay giai đoạn tiền mãn kinh là những thời điểm cơ thể thay đổi hormone, dễ làm nốt ruồi sậm màu.
• Tác động vật lý: Cọ xát thường xuyên, chấn thương hoặc kích ứng da cũng có thể ảnh hưởng tới vùng da có sắc tố.

Các Loại Nốt Ruồi Thường Gặp

Bác sĩ Hiền chia nốt ruồi thành 3 nhóm chính:

1. Nốt ruồi thông thường: Là loại phổ biến nhất, thường có màu nâu, đen hoặc hồng, bề mặt phẳng hoặc hơi nhô cao, đường viền rõ ràng, lành tính và ít thay đổi theo thời gian.

2. Nốt ruồi bẩm sinh: Có từ khi mới sinh ra, còn gọi là “vết bớt”. Loại này có nguy cơ cao hơn hình thành u ác tính, đặc biệt nếu đường kính trên 8mm.

3. Nốt ruồi loạn sản: Hay còn gọi là nốt ruồi không điển hình. Thường có hình dạng bất thường, viền mờ, màu không đồng nhất. Đây là loại cần đặc biệt lưu ý vì có khả năng phát triển thành ung thư da.

Dấu Hiệu Nhận Biết Nốt Ruồi Lành Tính Và Ác Tính

Phần lớn nốt ruồi trên mặt là lành tính, không gây nguy hiểm. Tuy nhiên, Bác sĩ Hiền khuyên cô bác nên quan sát kỹ các đặc điểm của nốt ruồi để phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường.

1. Nốt ruồi lành tính

• Màu nâu, đen, hồng hoặc xanh, màu sắc đồng đều, không pha trộn nhiều tông.
• Bề mặt nhẵn, có thể phẳng hoặc hơi nhô lên.
• Viền tròn hoặc bầu dục, rõ nét, đối xứng hai bên.
• Kích thước nhỏ, thường dưới 6mm.

2. Nốt ruồi ác tính (nguy cơ ung thư da)

Nếu nốt ruồi có các dấu hiệu sau, bạn nên đi khám ngay tại bv da lieu trung uong hoặc phòng khám chuyên khoa:

• Hình dạng không đối xứng, đường viền lồi lõm, mờ nhạt hoặc răng cưa.
• Màu sắc không đều, có nhiều mảng đậm nhạt khác nhau.
• Nốt ruồi to nhanh, sậm màu, bề mặt loét, chảy máu, ngứa hoặc rát.
• Rụng lông quanh nốt ruồi hoặc đột nhiên mềm đi.
• Xuất hiện nốt ruồi mới sau 25 tuổi.

Biến Chứng Của Nốt Ruồi

Thông thường, nốt ruồi không gây hại. Tuy nhiên, nếu là nốt ruồi loạn sản, nguy cơ tiến triển thành u hắc tố ác tính (melanoma) là rất cao. Những người có nhiều nốt ruồi (từ 10 trở lên) hoặc tiền sử gia đình mắc ung thư da nên đặc biệt lưu ý.

Ngoài ra, nếu nốt ruồi nằm ở vị trí dễ bị va chạm như nốt ruồi ở cổ, nốt ruồi ở tay, nốt ruồi trên mặt hay vùng ngực, việc trầy xước có thể gây nhiễm trùng, sưng đau, thậm chí chảy máu. Khi thấy các dấu hiệu bất thường, cần đi khám da liễu sớm.

Chẩn Đoán Nốt Ruồi

Bác sĩ thường kiểm tra bằng cách soi da hoặc quan sát bằng mắt thường. Một số trường hợp nghi ngờ sẽ được chỉ định sinh thiết mô để xác định có tế bào ác tính hay không.

Theo hướng dẫn của Viện Y tế Anh (NICE), khi tự theo dõi nốt ruồi, bạn nên chú ý 7 điểm:

• Nốt ruồi có ngứa, đau hoặc chảy máu không?
• Màu sắc có đều không?
• Hình dạng có thay đổi không?
• Kích thước có tăng nhanh?
• Đường kính có lớn hơn 6–7mm không?
• Có sưng đỏ, viêm, chảy dịch hay không?

Nếu có một trong các biểu hiện trên, bạn nên đến khám ngay tại bv da lieu trung uong để được đánh giá và điều trị kịp thời.

Cách Tẩy Nốt Ruồi An Toàn

Không phải nốt ruồi nào cũng cần tẩy. Tuy nhiên, nếu mụn ruồi ảnh hưởng đến thẩm mỹ hoặc có nguy cơ ác tính, bác sĩ sẽ xem xét can thiệp bằng các phương pháp y khoa an toàn như:

• Phẫu thuật cắt bỏ: Dành cho nốt ruồi lớn, nghi ngờ ác tính. Sau khi gây tê tại chỗ, bác sĩ cắt toàn bộ mô chứa sắc tố.
• Đốt laser: Thường áp dụng cho nốt ruồi nhỏ, nông, nằm ở lớp thượng bì.
• Áp lạnh hoặc điện cao tần: Giúp loại bỏ mô sắc tố nhanh chóng, ít để lại sẹo.

Sau khi tẩy, cần giữ vết thương sạch, tránh nắng, không gãi hay cạy vảy để tránh sẹo. Đặc biệt, không tự ý tẩy nốt ruồi tại nhà vì có thể gây nhiễm trùng, sẹo xấu hoặc làm lan tế bào ung thư (nếu là nốt ruồi ác tính).

Phòng Ngừa Và Chăm Sóc Da Có Nốt Ruồi

Dù không thể ngăn chặn hoàn toàn, nhưng bạn vẫn có thể hạn chế xuất hiện nốt ruồi mới hoặc tránh nốt ruồi sậm màu hơn bằng cách:

• Tránh nắng gắt từ 10h–14h, kể cả khi trời râm.
• Dùng kem chống nắng SPF ≥ 30, thoa trước khi ra ngoài 30 phút, lặp lại sau 2 giờ.
• Mặc áo dài tay, đội nón rộng vành, đeo kính râm để bảo vệ vùng da mặt và cổ.
• Khám da định kỳ 3–4 tháng/lần để phát hiện sớm thay đổi bất thường.

Giải Đáp Câu Hỏi Thường Gặp

1.Có thể ngăn ngừa nốt ruồi mới không?

Có thể ngăn ngừa nốt ruồi mới cũng như ngăn ngừa nốt ruồi cũ sậm màu hơn nếu bạn biết cách bảo vệ da trước tia UV ánh nắng mặt trời.

3. Có nên tẩy nốt ruồi không?

Việc nên hay không nên tẩy nốt ruồi phụ thuộc vào mong muốn cá nhân về mặt làm đẹp cũng như dựa theo tư vấn của bác sĩ da liễu nếu nghi ngờ nốt ruồi có nguy cơ hình thành ung thư.

4. Khi nào cần tẩy nốt ruồi?

Nếu cảm thấy nốt ruồi ảnh hưởng tới thẩm mỹ hoặc đó là nốt ruồi có nguy cơ ác tính thì bạn có thể loại bỏ. Điều quan trọng là cần tẩy nốt ruồi ở các cơ sở y tế có bác sĩ chuyên môn; không nên tự tiện tẩy tại nhà vừa hiệu quả kém lại có nguy cơ nhiễm trùng.

5. Có nốt ruồi bất thường nên khám ở đâu?

Các bệnh viện lớn có chuyên khoa da liễu, phòng khám da liễu có bác sĩ giàu kinh nghiệm là nơi mà bạn có thể thăm khám khi cảm thấy bất thường ở nốt ruồi.
2. Khi nào cần đi khám nốt ruồi?

Khi nốt ruồi thay đổi kích thước, màu sắc, ranh giới hoặc xuất hiện cảm giác đau, ngứa, chảy máu.

Lời Khuyên Của Tiến Sĩ Bác Sĩ Hiền

Cô bác anh chị thân mến, nốt ruồi phần lớn là dấu hiệu bình thường của làn da, nhưng cũng đừng vì vậy mà chủ quan. Mỗi thay đổi nhỏ trên cơ thể đều có thể là “tín hiệu” mà da đang gửi cho ta. Nếu phát hiện nốt ruồi trên mặt hay bất kỳ vị trí nào như nốt ruồi ở cổ, nốt ruồi ở tay, nốt ruồi ở tai... có sự thay đổi bất thường, cô bác nên đến khám sớm tại bv da lieu trung uong hoặc phòng khám chuyên khoa để được tư vấn và xử lý an toàn.

Giữ làn da sạch, tránh nắng và theo dõi định kỳ là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe cũng như gìn giữ vẻ đẹp tự nhiên của mình.