Cảnh báo 5 Bệnh Da Liễu Thường Gặp Mùa Mưa Lũ

Bác sĩ Hiền chia sẻ 5 bệnh da liễu thường gặp mùa mưa lũ như viêm da tiếp xúc, nấm bẹn, bị chàm... cùng cách xử lý an toàn, dễ hiểu.

Cảnh báo: 5 bệnh da liễu thường gặp trong mùa mưa lũ

Mùa mưa lũ mang theo rất nhiều thách thức về vệ sinh, đặc biệt với da – cơ quan bảo vệ đầu tiên của cơ thể. Khi chúng ta buộc phải ngâm mình trong nước bẩn, bùn đất hoặc tiếp xúc với môi trường ẩm ướt kéo dài, nguy cơ mắc bệnh da liễu tăng lên rất cao. Dưới đây, tôi – bác sĩ Hiền – xin chia sẻ năm loại bệnh da liễu thường gặp vào mùa mưa lũ, cách nhận biết và biện pháp phòng – chữa đơn giản, dễ áp dụng.

1. Viêm da tiếp xúc (contact dermatitis)

Nguyên nhân và cơ chế

Viêm da tiếp xúc xảy ra khi da tiếp xúc trực tiếp với các chất kích ứng hoặc chất gây dị ứng – trong mùa mưa lũ, đó là:

• Nước lũ chứa hóa chất từ hệ thống cống rãnh, phân hủy rác thải, các chất tẩy rửa bộc lộ ra môi trường
• Bùn đất, chất thải động vật, vi khuẩn hoặc các mảnh vụn có trong nước
• Các chất như dầu nhớt, hóa chất công nghiệp bị trôi xuống vùng dân cư

Khi da tiếp xúc với những chất này, lớp hàng rào bảo vệ da bị tổn hại, các chất lạ xâm nhập vào lớp biểu bì, gây viêm, kích ứng.

Triệu chứng dễ nhận biết

Người bị viêm da tiếp xúc có thể xuất hiện những dấu hiệu sau:

• Da nổi mẩn đỏ, ngứa rát hoặc cảm giác bỏng
• Sưng nề, đôi khi kèm theo mụn nước nhỏ hoặc phồng rộp
• Tổn thương thường xuất hiện ở vùng da hở như tay, chân, cổ
• Da có thể rỉ nước, đóng vảy nếu tình trạng kéo dài

Người bệnh thường cảm thấy khó chịu, muốn gãi, nhưng gãi có thể làm tổn thương thêm và gây bội nhiễm.

Cách xử lý và điều trị

Khi gặp tình trạng viêm da tiếp xúc, bạn nên:

1. Rửa sạch da bằng nước sạch + xà phòng dịu nhẹ (pH trung tính). Rửa kỹ vùng da tiếp xúc với nước bẩn.
2. Lau khô bằng khăn mềm, tránh chà xát mạnh.
3. Bôi kem dưỡng phục hồi để giúp hàng rào da hồi phục (kém kích ứng).
4. Nếu tổn thương nặng, có thể cần thuốc bôi chứa corticoid (liều nhẹ, theo chỉ định bác sĩ) hoặc thuốc kháng histamin để giảm ngứa và viêm.
5. Trường hợp viêm nặng, lan rộng hay có dấu hiệu bội nhiễm (mủ, chảy dịch), hãy đến bệnh viện da liễu trung ương hoặc cơ sở da liễu uy tín để được đánh giá và điều trị đúng.

2. Nấm da – đặc biệt “nấm bẹn”

Vì sao mùa mưa dễ mắc nấm?

Mưa lũ kéo theo độ ẩm cao, môi trường ẩm ướt rất thuận lợi cho nấm phát triển. Nếu da bị đổ mồ hôi, ngâm trong nước hoặc ẩm kéo dài, nấm dễ xâm nhập. Những vùng da dễ bị nấm là kẽ ngón chân, háng, nách, vùng bẹn — đặc biệt là nấm bẹn – một trong những bệnh da liễu phổ biến sau mưa.

Dấu hiệu nhận biết

• Ngứa dữ dội, đặc biệt về đêm
• Bong vảy trắng, đôi khi có vảy mỏng hoặc da hơi đỏ
• Mụn nước nhỏ, loét nông, đôi khi kèm mùi hôi
• Tổn thương thường xuất hiện ở vùng bẹn, mông, thân mình, kẽ chân

Nếu không xử lý kịp thời, nấm có thể lan rộng.

Cách xử lý hiệu quả

• Giữ da luôn khô ráo — dùng khăn mềm, lau nhẹ
• Thay tất, giày dép khô, hạn chế giày ẩm ướt
• Dùng thuốc bôi chống nấm như clotrimazol, ketoconazol, terbinafin… theo hướng dẫn
• Nếu tổn thương rộng hoặc không cải thiện sau 1–2 tuần, cần uống thuốc chống nấm theo toa bác sĩ da liễu
• Tránh dùng thuốc không rõ nguồn gốc hoặc bôi tràn lan

3. Viêm nang lông – áp xe da

Cơ chế hình thành

Viêm nang lông, áp xe da xảy ra khi vi khuẩn xâm nhập qua nang lông, vết xước nhỏ hoặc vết thương da khi tiếp xúc với nước bẩn. Vùng dao động như chân, cánh tay, mông dễ bị tổn thương.

Triệu chứng thường gặp

• Vùng da đỏ, sưng, có mụn mủ nhỏ
• Đau nhức, có cảm giác nóng rát
• Có thể hình thành ổ áp xe nếu nặng hơn
• Nếu không được chăm sóc, có thể lan ra gây viêm mô tế bào

Cách xử lý ban đầu

• Vệ sinh da sạch sẽ, bằng nước muối loãng hoặc dung dịch sát khuẩn nhẹ
• Không tự nặn mủ nếu chưa biết cách vô khuẩn
• Dùng thuốc bôi chứa kháng sinh nếu nhẹ, theo chỉ định
• Nếu tổn thương lan rộng hoặc kèm sốt, hãy đến cơ sở y tế — bác sĩ có thể kê kháng sinh đường uống hoặc tiêm truyền

4. Loét da và viêm mô tế bào

Khi nào loét da xảy ra?

Khi vết thương nhỏ không được chăm sóc kỹ càng, tiếp xúc với nước bẩn, vi khuẩn có thể xâm nhập sâu vào lớp mô. Khi đó, da dễ bị loét và lan rộng thành viêm mô tế bào.

Dấu hiệu cảnh báo

• Vùng da sưng đỏ, nóng, đau nhiều
• Loét kéo dài, chảy dịch hoặc có mùi hôi
• Lan rộng hơn, có thể thấy ranh giới rõ giữa tổn thương và da lành
• Người bệnh có thể sốt, mệt mỏi

Xử lý nghiêm túc

• Vệ sinh vết thương sạch sẽ, loại bỏ mô hoại tử (nếu có)
• Bác sĩ sẽ kê kháng sinh đường toàn thân để kiểm soát nhiễm trùng
• Chăm sóc vết thương hằng ngày, thay băng vô khuẩn
• Trong trường hợp tổn thương sâu, hoại tử, có thể cần phẫu thuật cắt lọc

5. Bệnh da mạn tính tái phát (chàm, viêm da cơ địa, vảy nến) – “bị chàm”

Tại sao mưa lũ dễ bùng phát?

Vùng da nhạy cảm hoặc từng có bệnh da mạn tính như chàm, viêm da cơ địa, vảy nến dễ bị kích thích bởi độ ẩm, vi khuẩn, hóa chất trong nước lũ. Khi lớp chắn da (hàng rào biểu bì) bị suy yếu, bệnh dễ tái phát.

Bệnh da mạn tính tái phát (chàm, viêm da cơ địa, vảy nến)

Da vốn nhạy cảm, khi tiếp xúc với nước lũ dễ bùng phát các bệnh da mạn tính như chàm, viêm da cơ địa, vảy nến.

Theo bác sĩ, dấu hiệu nhận biết là vùng da khô, dày, ngứa nhiều, bong tróc hoặc rỉ dịch, có thể lan rộng.

"Người bệnh cần duy trì dưỡng ẩm, tránh tiếp xúc nước bẩn. Có thể cần thuốc bôi đặc hiệu hoặc thuốc uống theo phác đồ của bác sĩ da liễu", bác sĩ nói.

Nguyên tắc phòng ngừa bệnh da trong mùa mưa lũ

Để giảm nguy cơ mắc bệnh da liễu trong mùa mưa lũ, người dân cần nhớ những nguyên tắc sau:

• Tắm rửa ngay bằng nước sạch sau khi tiếp xúc với nước lũ
• Lau khô cơ thể, đặc biệt vùng kẽ ngón tay, ngón chân, bẹn, nách
• Thay quần áo, tất, giày dép khô và sạch
• Mang găng tay, ủng khi dọn dẹp bùn đất hoặc làm việc trực tiếp với nước lụt
• Không gãi hoặc cào làm tổn thương da
• Bôi kem dưỡng để phục hồi hàng rào da
• Khi có dấu hiệu tổn thương da lan rộng, loét sâu, chảy mủ, kèm sốt — đi khám ngay

Vai trò của các cơ sở da liễu – Địa chỉ “đáo để khám”

Trong quá trình điều trị da liễu, việc tiếp cận đúng chuyên khoa là rất quan trọng. Dưới đây là những địa chỉ và từ khóa bạn cần biết:

• Bệnh viện da liễu trung ương – cơ sở tuyến cao, có chuyên khoa sâu về da, xử lý các bệnh nặng
• Da liễu trung ương, bv da liễu trung ương, benh vien da lieu trung uong là những từ khóa thường được người dân tra tìm
• Da liễu 247 là một số phòng khám/ngày làm việc chuyên da liễu trong khu vực
• Khi tìm kiếm, người dân có thể dùng các cụm như “địa chỉ bệnh viện da liễu trung ương”, “bv da liễu tw”, “dung dịch Jarish bệnh viện da liễu trung ương”, “hồ nước viện da liễu trung ương” để tra cứu thông tin

Việc chọn đúng địa chỉ giúp người bệnh nhận được:

• Chẩn đoán chính xác từ bác sĩ da liễu chuyên khoa
• Phác đồ điều trị khoa học, đúng thuốc, đúng liều
• Theo dõi tái khám, kiểm soát tình trạng da dài hạn

Ví dụ thực tế và lời nhắn của bác sĩ Hiền

Tôi từng gặp bệnh nhân nhỏ tuổi, sau mưa về, vùng bẹn nổi sẩn ngứa, vùng da đỏ và bong vảy – chẩn đoán là nấm bẹn kết hợp viêm da tiếp xúc. Bệnh nhân đã dùng thuốc bôi bán trôi nổi nhưng không khỏi. Khi đến phòng khám da liễu, sau xét nghiệm và dùng thuốc đúng liều, bệnh cải thiện nhanh, không để lại biến chứng.

Một trường hợp khác là người lớn bị chàm (da mạn tính). Khi mùa mưa đến, da bị kích ứng, lấy mất lớp dầu tự nhiên, bệnh tái phát mạnh hơn. Nếu người bệnh chủ quan, gãi – đã phát sinh nhiễm trùng, hình thành ổ loét hoặc áp xe.

Từ những trường hợp này, tôi muốn nhấn mạnh: bệnh da liễu không nên xem nhẹ. Việc chậm trễ trong khám chữa có thể dẫn đến nhiễm trùng sâu, tổn thương da lan rộng, để lại sẹo…

Kết luận

Mưa lũ là điều kiện thuận lợi cho việc xuất hiện các bệnh da liễu như viêm da tiếp xúc, nấm bẹn, viêm nang lông – áp xe da, loét da, viêm mô tế bào và các bệnh mạn tính như bị chàm, viêm da cơ địa, vảy nến.

Những việc người dân cần thực hiện:

1. Vệ sinh da ngay sau tiếp xúc nước bẩn
2. Giữ da khô, thông thoáng
3. Sử dụng thuốc, kem dưỡng đúng cách, theo chỉ định bác sĩ
4. Chủ động đến các cơ sở da liễu chuyên khoa, trong đó bệnh viện da liễu trung ương và các phòng khám da liễu uy tín là lựa chọn ưu tiên
5. Không tự ý mua thuốc trôi nổi, không gãi cào tổn thương